Pewność siebie – czym tak naprawdę jest? Czy to zaufanie do własnych możliwości? Swoboda, luz i umiejętność odnalezienia się w każdej sytuacji? Poczucie, że możemy stawić czoła nawet najtrudniejszym sytuacjom? A może kroczenie z wysoko uniesioną głową z przekonaniem, że jesteśmy najlepsi?
Każdy z nas mógłby ukuć własną definicję w zależności od tego, co postrzega jako ważne. Dla jednej osoby pewność siebie to sprawczość, przebojowość, odwaga w realizacji celów czy radzenie sobie z wyzwaniami, mimo trudności lub wątpliwości. Ktoś inny mógłby natomiast powiedzieć, że pewność siebie to luz, rezon, śmiałość, błyskotliwość, przeciwieństwo nieśmiałości.
Wyłaniają się z tego dwa aspekty: z jednej strony pewność siebie dotyczy tego, w jaki sposób postrzegamy siebie (lub innych) w odniesieniu do tu i teraz – jacy jesteśmy, jak się zachowujemy, jak się czujemy sami ze sobą, a z drugiej w kontekście bycia zdolnym do realizowania swoich celów i zamierzeń – na ile jesteśmy sprawczy, odważni i skłonni do podejmowania życiowych wyzwań.
Zadajmy sobie zatem ważne pytania:
- jakie elementy są ważne, abyśmy mogli poczuć się pewnie sami ze sobą,
- jak można je rozwijać, aby nasza pewność siebie rosła,
- i co zrobić, aby była ona trwała.
Odpowiedzi znajdziesz poniżej, zapraszam!
Pewność siebie to nie arogancja
Na początku warto zaznaczyć, że pewność siebie to nie arogancja, bezczelność czy wywyższanie się, choć są osoby, którym jako pierwsze przychodzi na myśl właśnie takie skojarzenie. Postawa pełna zarozumialstwa czy „tupetu” bierze się najczęściej właśnie z braku pewności siebie i strachu, że ktoś ten fakt odkryje. Osoby zachowujące się w ten sposób przybierają nonszalancką pozę lub odnoszą się do innych wyniośle, arogancko czy protekcjonalnie, nierzadko nadmiernie ich krytykując po to, by ukryć własne braki.
Warto zdać sobie z tego sprawę, jeżeli czujesz opór na myśl o wzmocnieniu pewności siebie – być może opór bierze się właśnie z tego, że podświadomie obawiasz się zmienić w zadufanego w sobie aroganckiego bufona.
Jeśli natomiast zobaczysz pewność siebie jako coś, co warto rozwijać po to, by czuć się swobodniej we własnej skórze i z większym zaufaniem do siebie podchodzić do życiowych wyzwań, będzie Ci o wiele łatwiej nad nią pracować.
A oto najważniejsze obszary do pracy:
- świadomość własnych talentów i zalet
- zdrowa relacja z samym sobą
- wiara w siebie i własne możliwości
- umiejętność działania i wychodzenia poza swoją strefę komfortu
Znajomość siebie
Kiedy czujesz się pewnie w jakiejś sytuacji? Kiedy masz w danym obszarze konkretną wiedzę, umiejętności, doświadczenie, cechy charakteru, które mogą być pomocne! Krótko mówiąc, czujesz się mocna/-y, kiedy masz zasoby i świadomość, że je posiadasz.
Tymi zasobami mogą być Twoje mocne strony, zalety, talenty. Daje Ci to w sposób naturalny więcej śmiałości, jesteś odważniejsza/-y, czujesz się bardziej kompetentna/-y. Ale warunek jest jeden: musisz te swoje mocne strony znać.
Warto zatem wziąć kartkę i wypisać swoje zalety, zdolności i talenty, a potem jeszcze zapytać kilkoro bliskich lub przyjaciół, co dodaliby do tego zestawu i zacząć świadomie korzystać z tego całego bogactwa, które nosisz w sobie.
Świadomość własnych talentów i mocnych stron pomaga zobaczyć siebie jako wartościową i ważną osobę, jako kogoś wyjątkowego obdarzonego unikalnym zestawem osobistych cech, co jest fundamentem poczucia własnej wartości. A jeżeli masz zdrowe i stabilne poczucie własnej wartości, autentyczna pewność siebie wypływa z niego w sposób naturalny.
Ważne też, aby doceniać swoje dobre cechy, przejawiać je, celebrować i cieszyć się nimi! A także potrafić o nich mówić bez zażenowania albo fałszywej skromności. Jeżeli obawiasz się, że może to być zarozumiałe, pomyśl o sobie jako o kimś, kto skrywa w sobie zarówno zalety, jak i słabości i ma (lub rozwija) świadomość zarówno tych pierwszych, jak i tych drugich. Jeżeli nie negujesz swoich słabszych stron, potrafisz się do nich przyznać i akceptujesz fakt, że istnieją, możesz również „przyznać się” do swoich talentów, zaakceptować je i z dumą zaprezentować je światu.
Serdeczna relacja ze sobą
Na czym opiera się dobra, serdeczna relacja między dwojgiem ludzi? Pewnie wymienił(a)byś: zaufanie, szacunek, sympatię, dbanie o tę osobę i wspieranie jej w trudnych sytuacjach. Te same jakości mają znaczenie również w relacji ze sobą.
Jeżeli lubisz siebie, traktujesz siebie z szacunkiem, potrafisz o siebie zadbać, wesprzeć w trudnych chwilach, postawić granice, kiedy ktoś narusza Twoją przestrzeń, dajesz sobie sygnał, że możesz na siebie liczyć i że jesteś po swojej stronie, to ma to ogromne znaczenie dla pewności siebie, zwłaszcza w sytuacjach, kiedy jesteś w nowej sytuacji albo nie do końca czujesz się kompetentna/-y. Wtedy poczucie, że masz tego kogoś (siebie samego), kto zawsze jest blisko i oferuje Ci wsparcie, dodaje pewności siebie i sprawia, że czujesz się bardziej komfortowo.
Jeżeli zatem chcesz budować trwałą pewność siebie, zainwestuj w relację ze sobą. Bądź dla siebie dobra/-y, słuchaj swojego ciała, dbaj o swoje potrzeby. A przede wszystkim dawaj sobie dużo wyrozumiałości i wsparcia w trudnych sytuacjach.
Zwłaszcza jeśli popełnisz błąd, bądź dla siebie łagodna/-y, nie krytykuj siebie ani nie miej do siebie pretensji. Zamiast siebie besztać, okaż sobie współczucie, daj sobie prawo do swoich emocji, a potem, kiedy już opadną, zastanów się, co następnym razem możesz zrobić inaczej, aby osiągnąć lepsze rezultaty.
Takie nastawienie do siebie samej/samego pozwoli Ci odważnie stawić się do kolejnego trudnego wyzwania, nie z pozycji kogoś „słabego”, kto zaliczył porażkę i boi się ewentualnej powtórki, tylko kogoś, kto wyciągnął z tej sytuacji lekcję i wychodzi do świata ponownie, pewniejszy i silniejszy o to doświadczenie.
Wierzę, że potrafię!
I tu płynnie przechodzimy do kolejnego aspektu, czyli wiary we własne możliwości. Życie ludzi pewnych siebie nie jest usłane różami i nie stanowi wyłącznie pasma sukcesów. To nie jest tak, że oni „mają łatwo”, bo zawsze wszystko im wychodzi. Takie osoby też mają na koncie różne niepowodzenia i porażki, ale nie odbiera im to wiary, że sobie poradzą. Bo pewność siebie to też przekonanie, że damy radę, że jesteśmy w stanie podjąć się jakiegoś zadania, że poradzimy sobie z różnymi życiowymi wyzwaniami.
Skąd się bierze to przekonanie? Dlaczego niektórzy ludzie czują się pewni i silni, mimo dotychczasowych wzlotów i upadków? Dlatego, że postrzegają siebie jako kogoś, kto sobie poradzi, wierzą, że są w stanie wykorzystać swoje zasoby i zrobią to, co są w stanie zrobić najlepiej w konkretnej sytuacji.
A to wypływa ze sposobu, w jaki postrzegają dotychczasowe doświadczenia. Nie traktują ich w kategoriach „wszystko albo nic” – czyli albo sukces albo totalna porażka, tylko widzą, że sobie poradzili! Wprawdzie raz lepiej, a raz gorzej, raz rezultat był wspaniały, a innym razem wypadli „tak sobie”, ale sam fakt, że się odważyli, stawili się do czegoś i mają na koncie nowe doświadczenie zwiększa ich wiarę, że następnym razem też dadzą radę. Bo są bogatsi o wiedzę, są przekonani, że mają w sobie potrzebne zasoby, aby podjąć wyzwanie, a dotychczasowe doświadczenia potwierdzają to i umacniają ich w tym przekonaniu.
Chcesz zwiększyć pewność siebie? Działaj!
Dlatego tak ważne w budowaniu pewności siebie jest działanie. Pewności siebie nie można zbudować, czytając książki czy uczestnicząc w kursach i warsztatach. Owszem warto zdobyć na ten temat wiedzę, aby uzmysłowić sobie własne ograniczenia i obszary do pracy, lecz poszerzanie swojej strefy komfortu i podejmowanie się zadań, w których nie czujemy się na 100% pewnie, jest absolutnie niezbędne.
Jeżeli chcesz podejmować odważne działania i umacniać pewność siebie, ale powstrzymuje Cię strach, że się pomylisz, źle wypadniesz albo czegoś nie będziesz wiedzieć, warto żebyś przyjrzał/-a się swojej definicji pewności siebie, bo to może być hamulcem, który Cię powstrzymuje.
Jeżeli pewność siebie kojarzy Ci się z nieomylnością, całkowitym brakiem jakiegokolwiek strachu czy wątpliwości, wtedy Ty ze swoimi obawami po prostu nie pasujesz w swojej głowie do tej definicji i automatycznie wrzucasz siebie do worka z napisem: „Ludzie, którym brakuje pewności siebie”. Ale wystarczy, że zmienisz postrzeganie pewności siebie i uświadomisz sobie, że ludzie pewni siebie również mają wątpliwości, obawy i jakąś dozę niepewności, lecz umieją wyjść poza te blokady i działać mimo strachu – pojawi się u Ciebie zupełnie nowe nastawienie do całego tego obszaru.
Pamiętaj więc, że pewność siebie to nie jest stan stuprocentowej odwagi i absolutnego przekonania o własnej nieomylności i możliwości zrealizowania każdego celu. Kiedy sobie to uświadomisz i zmienisz przekonania we własnej głowie, może się okazać, że Twój wizerunek samej/samego siebie jest spójny z Twoim nowym przekonaniem i odkryjesz, że czujesz się ze sobą zupełnie inaczej.
Niezależnie od okoliczności
Być może zauważasz, że Twoja pewność siebie zmienia się w zależności od sytuacji, okoliczności czy otoczenia, w jakim jesteś. Możesz na przykład dostrzec, że łatwiej Ci wystąpić przed osobami, które znasz, które są Ci życzliwe i popierają Twój punkt widzenia, niż wygłosić dokładnie tę samą przemowę przed obcymi osobami, wśród których znajdują się eksperci od omawianego tematu. W pierwszej sytuacji możesz czuć się swobodnie i pewnie, a w drugiej Twoje kompetencje i pewność siebie mogą Ci się już wydać niższe, choć przecież treść Twojej wypowiedzi pozostała ta sama.
Dlatego ważne jest, by pewność siebie była trwała, a pomaga w tym wzmacnianie tych czterech obszarów, które powyżej omówiłam.
Jeżeli będziesz świadoma/-y swoich zasobów, a jednocześnie zaczniesz pielęgnować w sobie szacunek, sympatię i życzliwość dla siebie, zrezygnujesz z samokrytyki i obdarzysz siebie wsparciem, a własne błędy będziesz postrzegać nie jako „potwierdzenie” rzekomego braku kompetencji, lecz jako lekcję i nowe doświadczenie – to nawet sytuacja, w której ktoś się z Tobą nie zgodzi albo wskaże ewentualne mankamenty Twojego działania, nie spowoduje, że wycofasz się i schowasz przed światem, tylko będziesz miał/-a odwagę wyjść ponownie. Z przekonaniem, że masz w sobie siłę, by sobie radzić, nawet w trudnych chwilach.
Warto pamiętać, że pewność siebie to nie jest coś, z czym się rodzimy, ale coś co możemy wytrenować, wzmacniać i podtrzymywać. Niezależnie od dotychczasowych doświadczeń i okoliczności.
Wymaga to wprawdzie pracy i zaangażowania, lecz jeśli potrafisz zdobyć się na ten wysiłek, możesz wznieść swoją pewność siebie na zupełnie nowy poziom, który zaowocuje większym luzem, swobodą i zaufaniem do siebie oraz wiarą, że jesteś w stanie poradzić sobie z każdą, nawet najbardziej wymagającą sytuacją.
10 sposobów na stres
dla przedsiębiorcy
Pobierz za darmo (0 zł) i odetchnij z ulgą
Sprawdź:
- co zrobić, gdy gonitwa myśli nie pozwala Ci zasnąć,
- jak się zachować, by stres Cię nie zjadł, kiedy pojawią się problemy,
- jak sobie poradzić, gdy emocje Cię rozsadzają, a „musisz” być twardym szefem.
Mogę cofnąć zgodę w każdej chwili. Dane będą przetwarzane do czasu cofnięcia zgody.
Małgorzata Trzaskowska
Coach, trenerka rozwoju osobistego, autorka książki „Jesteś wartościowa! 10-tygodniowy trening doceniania siebie”. Propagatorka życia w zgodzie ze sobą, autorka bloga ogrodprzemian.pl i licznych artykułów o tematyce rozwojowej, mówczyni.
Po kilkunastu latach pracy menedżerskiej w międzynarodowych korporacjach rozpoczęła nowy etap swojej zawodowej drogi. Obecnie wspiera kobiety, prowadząc indywidualne sesje coachingowe i warsztaty oraz dzieląc się wiedzą i inspiracją na swoim fanpage’u.
