Czy Ty też uważasz, że to są najważniejsze cechy dobrego pracownika?

Cechy dobrego pracownika – kto nie chciałby ich znać! Gdyby istniał jeden określony wzór na człowieka, który nigdy Cię w firmie nie zawiedzie, albo właśnie spis jego cech, można byłoby przyłożyć go jak nakładkę do kandydata do pracy i sprawa udanej rekrutacji byłaby załatwiona.

Chwila, a może można to zrobić? Może jest coś, co odróżnia idealnego pracownika od partacza? Żeby nie trzymać Cię w niepewności, Drogi Przedsiębiorco, i żebyś nie musiał czytać tego tekstu do końca, odpowiem od razu…

…i tak, i nie. ;)

Brian Kevin Turner, wieloletni dyrektor operacyjny Microsoftu, wypowiedział kiedyś mniej więcej takie słowa: „Przeznaczeniem świń nie jest latanie, nieważne jak długi rozbieg wezmą”.

Co to oznacza w kontekście pracowników?

Już wyjaśniam, ale zacznijmy od początku…

Kompetencje, cechy, umiejętności dobrego pracownika

Zastanawiając się nad cechami dobrego pracownika, trzeba też brać pod uwagę jego kwalifikacje (czyli umiejętności i wiedzę), ponieważ te kwestie są ze sobą ściśle związane. Razem tworzą coś, co nazywamy kompetencjami. A tego właśnie szukasz u pracowników, prawda? Odpowiednich kompetencji.

Cechy są w tym związku niezwykle ważne, bo to one decydują o tym, jak przebiega proces uczenia się pracownika i jak wykorzystuje on zdobytą wiedzę, czyli swoje kwalifikacje. Nie da się oddzielić jednego od drugiego.

„Jeśli nawet pracownik, na przykład w trakcie szkolenia, opanuje daną umiejętność, ale jej wykorzystywanie będzie wbrew jego naturze, to (…) sprawność, skuteczność i efektywność zawodowa pracownika nie zmieni się w takim stopniu, w jakim oczekiwałby jego pracodawca finansujący szkolenie”*.

Tymczasem cechy są przez niektórych pracodawców niedoceniane lub wręcz pomijane. Liczy się dla nich doświadczenie i dyplomy. A jak jest u Ciebie?

W Coraz Lepszej Firmie podchodzimy do tematu zupełnie inaczej…

Najważniejsze jest dopasowanie

Kiedy Paweł Królak przyjmował mnie do pracy, obawiałam się, że nie mam jeszcze całej potrzebnej wiedzy, żeby sprawdzić się w dziale marketingu. Powiedział mi wtedy, że to nie jest problem, bo brak wiedzy najłatwiej nadrobić, najważniejsze były dla niego moje predyspozycje i cechy.

Dlaczego? Bo pasowały do stanowiska, które chciał obsadzić. Wiedział, że jeśli będę zajmowała się tym, co mi w duszy gra, szybko przyswoję potrzebne informacje na ten temat i zdobędę brakujące umiejętności.

I nie byłam wyjątkiem…

Dlaczego to działa? Monika Madejska tłumaczy to tak:

„Człowiek musi być maksymalnie dopasowany predyspozycjami i preferencjami do zadań, jakie ma wykonywać. Chodzi tu nie o same kompetencje, czyli wiedzę, umiejętności i postawy, ale o talenty, którymi został obdarzony. Możesz pomóc człowiekowi zdobyć wiedzę i umiejętności oraz kształtować jego postawy. Ale nie zmienisz jego talentów bądź słabych stron.

Potrzebujesz osoby, która przez 70% czasu będzie tworzyła bazy danych klientów, opierając się na wynikach przetargów? To musisz zatrudnić osobę, dla której łatwe i przyjemne jest koncentrowanie się na faktach i danych, uważną na szczegóły, posiadającą dużą tolerancję monotonii oraz zdolność do długotrwałej koncentracji.

Nieważne jest to, czy jest pewna siebie, komunikatywna, jeśli większość jej pracy nie wymaga wykorzystywania tych cech. Ta osoba nie musi być nawet »fajna«, aby bardzo efektywnie wykonywała pracę, którą ma w zakresie obowiązków. A już na pewno nie musi być w niczym podobna do Ciebie, Przedsiębiorco, bo ona nie buduje biznesu, tylko wklepuje dane do Excela”.

Sam więc widzisz, że pożądane cechy pracownika biurowego nie będą takie same jak cechy pracownika socjalnego albo sprzedawcy.

Jak sprawdzić, czy pracownik pasuje do swojego stanowiska pracy?

Tutaj znajdziesz najważniejsze narzędzia, które pomogą w rekrutacji i późniejszym sprawdzaniu dopasowania.

W Coraz Lepszej Firmie korzystamy z badania Harrison Assessments, które ocenia aż 175 cech behawioralnych kandydatów do pracy. Dzięki temu poznajemy 5 najważniejszych talentów danego człowieka, wszystkie jego mocne strony, ale także obszary, których zgłębianie byłoby dla niego bardzo trudne.

Do moich słabych stron należy na przykład tolerancja dla struktury. Ta cecha to jakby przeciwieństwo posłuszeństwa. Oznacza, że miałabym duży problem z wykonywaniem zadań według wytycznych, zwłaszcza jeśli nie byłabym przekonana o ich sensowności. Na szczęście na moim stanowisku wymaga się ode mnie zupełnie czegoś innego – na przykład kreatywności, a niska tolerancja struktury wręcz jej sprzyja. Jestem więc na właściwym miejscu.

Czym są zatem zalety pracownika?

To nie zbiór obiektywnych cech, które można przyłożyć do człowieka jak nakładkę na zdjęcie profilowe i sprawdzić, czy dobrze wygląda. Zalety pracownika to te cechy, które dokładnie pasują do jego stanowiska i zadań, jakie ma wykonywać.

By w pełni dopasować pracownika, zadaj sobie przede wszystkim pytanie:

• Jaki jest konkretny i szczegółowy zakres jego obowiązków?

A kiedy już go przygotujesz, zadbaj o 5 pozostałych obszarów dopasowania. Szczegółowo charakteryzuje je Monika Madejska w artykule 6 pytań, które musisz sobie zadać, aby zatrudnić najlepszego pracownika. Odpowiedz sobie:

• Jaka jest kultura organizacyjna w mojej firmie?
• Na jakim etapie rozwoju znajduje się moja firma?
• Jaki jest mój zespół i czego teraz potrzebuje?
• Kim jest przełożony i jaki ma styl zarządzania?
• Jakie warunki pracy jestem w stanie zaoferować, a jakich nie?

Jeśli uda Ci się sprawić, by Twoi ludzie przez 70% czasu pracy doświadczali pełnego dopasowania we wszystkich tych obszarach, skończą się problemy z brakiem ich motywacji. Po prostu będą szczęśliwi i zaczną wykonywać swoje obowiązki z przyjemnością.

No dobrze, ale czy rzeczywiście nie ma uniwersalnych cech, które są pożądane na każdym stanowisku i w każdej firmie? Sprawdźmy.

Uniwersalne cechy charakteru pracownika, o którym marzą przedsiębiorcy

W Coraz Lepszej Firmie nigdy wprawdzie nie pytaliśmy przedsiębiorców, jakie cechy pracowników cenią najbardziej, ale za to poprosiliśmy ich, żeby opowiedzieli nam o wyzwaniach związanych z pracownikami.

Zgadnij, co się okazało…

Najbardziej bolesne są dla pracodawców takie zachowania, które świadczą o braku odpowiedzialności, zaangażowania i motywacji do pracy.

Przedsiębiorcy z naszej listy mailingowej najczęściej skarżyli się na to, że ich ludzie:

• „kombinują, co by tu zrobić, żeby się nie narobić”,
• „nie postępują zgodnie z wcześniej ustalonymi procedurami’,
• „przestają wykonywać zadania na zadanym poziomie, wymyślając mniej lub bardziej bezsensowne wymówki”,
• „zrzucają odpowiedzialność na innych”,
• „skracają sobie zakres obowiązków (nie wykonują ich, jak ich nie pilnuję), a kasy chcą ciągle więcej”,
• czekają na gotowe rozwiązanie, jak im nie przydzielę zadań, to robota stoi”,
• „robią tylko to, co muszą, zachowują się jak święte krowy”.

Jeden z przedsiębiorców podsumował: „A potem jest tylko frustracja, że zatrudniłem nieodpowiednich ludzi, że jakbym wszystko robił sam, to firma pewnie działałaby dużo lepiej”.

Niezbyt optymistycznie to brzmi. Sprawdźmy zatem, czego przedsiębiorcy chcieliby w zamian.

Z badania, jakie przeprowadzono w ramach projektu Postawy Pracownicze, wynika, że ponad 70% pytanych osób wskazało na następujące pożądane cechy pracowników:

• odpowiedzialność,
• wywiązywanie się ze swoich zobowiązań,
• zaangażowanie w wykonywane obowiązki,
• komunikatywność,
• chęć współpracy.

Ponad 60% badanych ceniło:

• lojalność wobec pracodawcy,
• umiejętność radzenia sobie ze stresem,
• otwartość na zmiany,
• decyzyjność,
• kreatywność.

Z kolei raport Profil pożądanego pracownika – badanie pracodawców przygotowany na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie pokazał, że niezależnie od stanowiska, na jakie poszukiwany jest pracownik, bardzo cenione są takie cechy jak:

• samodzielność,
• komunikatywność,
• umiejętność nawiązywania kontaktów z innymi,
• dobra organizacja pracy.

Gdybyśmy spróbowali połączyć wyniki tych badań z odpowiedziami, jakich udzielili przedsiębiorcy biorący udział w naszej ankiecie, moglibyśmy skonstruować poniższą listę zalet pracowników:

1. odpowiedzialność,
2. zaangażowanie,
3. samodzielność,
4. komunikatywność,
5. umiejętność współpracy.

A co na temat cech pracowników sądzi ekspert?

Patrick Lencioni, założyciel firmy doradczej z dziedziny zarządzania, mówca, autor bestsellerów, w książce pt. Trzy kluczowe cechy idealnego członka zespołu twierdzi, że można znaleźć pracownika z idealnymi cechami. Więcej nawet – jego zdaniem należy przyjmować do swojego zespołu tylko ludzi, którzy je posiadają. Co to za cechy?

1. Pokora.

   „Członek zespołu, którego cechuje pokora, to ktoś, kto nie ma rozdętego ego i nie przywiązuje nadmiernej wagi do własnej pozycji. To ktoś, kto doceni wkład pracy innych, a nie będzie zabiegał o uwagę dla siebie. Będzie on wyżej stawiał interes zespołu, a nie swój własny”.

   „Człowiek prawdziwie pokorny nie przypisuje sobie cech, których nie ma, ale też nie umniejsza własnych uzdolnień czy zasług”.

2. Głód.

   
   Lencioni pisze, że pracownik powinien cały czas chcieć więcej: robić, uczyć się, brać na siebie więcej odpowiedzialności. Kogoś takiego nie trzeba nakłaniać do ciężkiej pracy, bo ma silną motywację wewnętrzną, żeby sumiennie wykonywać swoje obowiązki i ciągle się rozwijać.

3. Mądrość (ang. people smart).

   
   Lencioni rozumie tę cechę jako umiejętność radzenia sobie z ludźmi, swego rodzaju inteligencję emocjonalną. Dzięki niej pracownik wie, jak postępować z innymi, jak wywrzeć na nich wpływ, potrafi słuchać, zadawać pytania i przewidywać zachowania.

Dodajmy zalety wymienione przez Lencioniego do naszej listy.

Cechy dobrego pracownika:

1. odpowiedzialność,
2. zaangażowanie,
3. samodzielność,
4. komunikatywność,
5. umiejętność współpracy,
6. pokora,
7. chęć rozwoju,
8. inteligencja emocjonalna.

Do okrągłej dziesiątki brakuje jeszcze dwóch cech. Co Ty byś dodał? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzu, żebyśmy mogli dopisać je do tej listy.

Czy masz takich ludzi?

Jeśli Twoi pracownicy są dopasowani do swoich stanowisk i mają powyższe cechy – gratuluję. Pozostaje Ci tylko zadbać o to, żeby ich nie stracić.

Według raportu Rynek pracy, pracownicy i kompetencje z lutego 2019 roku powody, przez które pracownicy rezygnują z posady, to najczęściej:

• zbyt niskie wynagrodzenie,
• brak szans na rozwój,
• brak uznania i nagród,
• praca, która nie jest dla nich interesująca (co może po prostu oznaczać, że nie są do niej dopasowani).

Warto zadbać o te elementy, jeśli zależy Ci na swoich najlepszych pracownikach.

Ale może uważasz, że nie masz takich ludzi? W takim przypadku, możliwe są 3 scenariusze:

• Po pierwsze, możesz mieć rację. Rekrutacja to przecież bardzo trudne zadanie i każdemu mógł się przytrafić błąd, Tobie również.
• Po drugie, warto sprawdzić to jeszcze raz. Być może okaże się, że brak zaangażowania, motywacji, odpowiedzialności Twoich ludzi wynika z tego, że męczą się na stanowiskach, na których nigdy nie powinni pracować. Pamiętasz słowa dyrektora Microsoftu z początku tego artykułu? Czy przypadkiem nie każesz latać tym ludziom, którzy woleliby grzebać w ziemi, i na odwrót?
• Wreszcie po trzecie, może po prostu nie dałeś im szansy, żeby mogli wykazać się cechami, na których tak Ci zależy.

W lekcji 5 Programu Rozwoju – o najważniejszych składnikach skutecznego zespołu (którą bardzo Ci polecam) – Paweł Królak wspomina o ciekawym badaniu.

Otóż w 1968 r. w pewnej szkole socjologowie zrobili dzieciom test inteligencji i podzieli je na dwie grupy: uzdolnioną i przeciętną. Nauczyciele otrzymali taką właśnie informację. Pod koniec roku okazało się, że dzieci uznane za zdolne miały znacznie lepsze wyniki w nauce i w zachowaniu niż ich przeciętni rówieśnicy.

Nic w tym zaskakującego, prawda? A właśnie że tak. Okazało się bowiem, że socjologowie nie przekazali nauczycielom prawdziwych informacji. Tak naprawdę przypisali dzieci do konkretnej grupy zupełnie losowo, nie biorąc pod uwagę ich dotychczasowych wyników. Okazało się, że to oczekiwania i postawa nauczycieli wobec dzieci miały tak duże znaczenie, tak bardzo wpłynęły na ich zachowanie, chęć do pracy i rozwój.

A Ty? Jak bardzo wierzysz w swoich ludzi?

Pobierz bezpłatnie (0 zł)

„25 pytań na rozmowę kwalifikacyjną,
dzięki którym wybierzesz najlepiej”

Pobierz listę i odkryj:

• 6 kluczowych etapów rozmowy kwalifikacyjnej, dzięki którym uzyskasz kompletne informacje i zatrudnisz najlepszego kandydata,
• 3 pytania startowe, po których od razu przekonasz się, czy warto poświęcić czas na dłuższą rozmowę akurat z tą osobą,
• i wiele więcej.

POBIERAM
Pobierając materiały, wyrażam zgodę na otrzymywanie newslettera i informacji handlowych od Coraz Lepszej Firmy.
Mogę cofnąć zgodę w każdej chwili. Dane będą przetwarzane do czasu cofnięcia zgody.

^{Polecana literatura}

^{*J. M. Moczydłowska, Zarządzanie kompetencjami zawodowymi a motywowanie pracowników, Warszawa 2008.
Raport Profil pożądanego pracownika – badanie pracodawców, https://www.wup.pl/images/uploads/pracownik.pdf.
Raport Rynek pracy, edukacja, kompetencje. Aktualne trendy i wyniki badań, 2019, https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/2019_02_Raport_Rynek-pracy_luty-2019.pdf.}

Martyna Kosienkowska

Redaktor bloga Coraz Lepszej Firmy. Wcześniej redaktor prowadzący w wydawnictwach biznesowo-marketingowym i medycznym. Prowadziła kilka blogów internetowych, m.in. o e-handlu i zdrowiu. Współpracowała z wydawnictwami uniwersyteckimi, dbając o wysoki poziom językowy książek.