Przedsiębiorco, już dziś sprawdź, jak ochronić swój majątek. Nie czekaj, aż pojawią się kłopoty

Zdarza się, że przedsiębiorca zaczyna myśleć o ochronie swojego majątku dopiero wtedy, gdy do drzwi puka komornik.

To zdecydowanie za późno.

Już decyzja o założeniu firmy powinna być poprzedzona zabiegami mającymi na celu ochronę majątku prywatnego, ale oczywiście warto o to zadbać także wtedy, gdy swój biznes prowadzisz od lat.

Niestety stuprocentowej gwarancji w tej kwestii nie daje ani prowadzenie działalności gospodarczej zarejestrowanej w CEiDG, ani – wbrew obiegowej opinii – w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Warto jednak podjąć działania, które ograniczą ryzyko do minimum i uchronią przed przykrymi konsekwencjami. Przyjrzyjmy się wspólnie prawnym możliwościom.

Ochrona majątku jest potrzebna i zgodna z prawem

W swoim biznesie na każdą złotówkę ciężko pracowałeś i na pewno nie chcesz, żeby to po prostu poszło z dymem. Prowadzisz biznes, więc już ryzykujesz, ale nie musisz ryzykować wszystkiego, co masz.

Czasem wystarczy jedna zła decyzja, nierzetelny kontrahent czy też nieprzewidziane zdarzenie losowe i przedsiębiorca nagle staje się niewypłacalny. Dlatego warto poznać możliwości zabezpieczenia majątku i skorzystać z fachowej pomocy. Dzięki temu będziesz mógł spać spokojnie i skupić się na rozwijaniu biznesu.

Co musisz wiedzieć o ochronie majątku i związanej z tym dywersyfikacji ryzyka?

Wokół tych tematów powstało wiele mitów: na przykład taki, że to działania przeznaczone tylko dla tych z bardzo grubym portfelem albo dla tych na bakier z prawem. To nieprawda.

Najpierw powinieneś poznać możliwe i zgodne z prawem rozwiązania. Następnie zastanowić się, które z nich jest Ci najbliższe i najlepiej dostosowane do Twojej sytuacji, ale także do wielkości zgromadzonego majątku. Inne rozwiązania będą bowiem właściwe na początku gromadzenia oszczędności, a inne, gdy prowadzisz już działalność wiele lat bądź chcesz w biznesie zaryzykować.

Zanim podejmiesz jakąś decyzję, dobrze to przemyśl. BO NIE KAŻDE ROZWIĄZANIE JEST IDEALNE DLA KAŻDEGO!

Warto też pamiętać, że żadna konstrukcja, nawet bardzo popularna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, nie daje 100% gwarancji ochrony.

Taką gwarancję możesz zapewnić sobie tylko Ty sam, Przedsiębiorco, poprzez zdywersyfikowanie ryzyka.

Dziś pokażemy Ci ogólne pomysły na to, w jaki sposób możesz ochronić majątek, będąc przedsiębiorcą. W kolejnych artykułach bardziej szczegółowo omówimy każdą koncepcję, żebyś znał ich wady i zalety oraz miał pełną świadomość, czy są dla Ciebie odpowiednie.

Sprawdźmy więc…

Jakie są możliwości ochrony majątku prywatnego, gdy jesteś przedsiębiorcą?

Oto moje propozycje…

Tak – będzie ich kilka. Od bardzo prostych po dość skomplikowane, adresowane do osób, które prowadzą rozległe przedsiębiorstwa lub funkcjonują w branżach obarczonych sporym ryzykiem.

Jeśli dopiero zaczynasz prowadzić działalność w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, to dobrym pomysłem może być rozdzielność majątkowa. Ale jeżeli prowadzisz już biznes na szeroką skalę, pomyśl o prywatnej fundacji czy też umowie powiernictwa.

1. Na początek należy rozważyć rozdzielność majątkową w drodze umowy majątkowej zawartej pomiędzy małżonkami, czyli intercyzy.

   W takiej sytuacji małżonkowie nie ponoszą odpowiedzialności majątkiem za zobowiązania zaciągnięte przez współmałżonków.

   Rozszerzenie intercyzy o zapis dotyczący wyrównania dorobków daje możliwość wyrównania różnic pomiędzy majątkami zgromadzonymi przez małżonków (chodzi o to, że jeżeli podczas trwania małżeństwa jedno z małżonków zgromadzi mniejszy dorobek, to będzie możliwe wyrównanie różnicy między dorobkami).

   Opisana instytucja chroni rodzinę, a w szczególności dzieci przedsiębiorcy, przed utratą zabezpieczenia materialnego. Dzięki temu majątek Twojego współmałżonka, który nie prowadzi działalności gospodarczej, będzie po prostu bezpieczny, bo nie będzie on zobowiązany do spłacania Twoich długów.

2. Kolejną opcją jest ulokowanie aktywów w spółce zagranicznej.

   Aktywa to po prostu wolne środki, które posiadasz i chcesz zabezpieczyć.

   Na tę okoliczność została powołana instytucja trustu. Opiera się ona na umowie zawartej pomiędzy osobą, która chce przekazać swój majątek na określony cel, np. zarządzanie firmą (donator), a osobą, która ma zarządzać tymi środkami (trustee).

   W Polsce skorzystanie z trustu nie jest możliwe, ale można to zrobić za granicą. Co umożliwia trust? Przede wszystkim chroni Twój majątek przed wierzycielami, ale także zabezpiecza przyszłość Twojej rodziny. Ty także, Drogi Przedsiębiorco, możesz być beneficjentem trustu.

   Decydując się na trust, musisz przede wszystkim przyłożyć dużą wagę do wyboru osób, które będą administrować Twoim majątkiem.

3. Alternatywą dla lokowania aktywów w spółce zagranicznej jest prywatna fundacja.

Zarządza ona środkami finansowymi członków fundacji wyłącznie na ich korzyść. Przez korzyść należy rozumieć m.in. sytuacje związane z tym, że z majątku fundacji prywatnej nie można prowadzić egzekucji, a beneficjenci fundacji mogą korzystać ze zgromadzonego w niej majątku. Wybór fundacji jako formy zabezpieczenia pozbawia wierzyciela (czyli osoby, której jesteś zobowiązany zwrócić określoną kwotę) możliwości pozyskania informacji o tak zainwestowanych aktywach, jak również fizycznej możliwości ściągnięcia długu (czyli zapłaty kontrahentom itp.).

4. Żeby chronić swój majątek można pokusić się również o zawarcie umowy powiernictwa.

Powiernictwo to umowa, której stronami są powierzający (osoba, która chce, aby należące do niej środki zostały np. odpowiednio zainwestowane, ale nie chce ujawniać swojej tożsamości) i powiernik (czyli osoba, która np. zawodowo zajmuje się dokonywaniem takich czynności i chce przeprowadzić inwestycję na rzecz swego klienta bez ujawniania jego danych). Stosuje się do niej przepisy dotyczące umowy zlecenia z kodeksu cywilnego.

Umowa powiernictwa swą treścią reguluje prawa i obowiązki stron wynikające z przekazania majątku przez jego właściciela pod zarząd powiernikowi. On zaś rozporządza nim we własnym imieniu, czyni to jednak na rzecz właściciela.

Wyobraźmy sobie sytuację, w której powierzający chce dokonać zakupu nieruchomości, ale z różnych przyczyn nie może tego zrobić pod własnym nazwiskiem. Obawia się np. tego, że zaproponowana mu cena będzie zbyt wysoka. Zawiera z powiernikiem umowę, na podstawie której powiernik nabywa ową nieruchomość pod własnym nazwiskiem, ale na rzecz powierzającego. Powiernictwo umożliwia zachowanie anonimowości w transakcjach.

Zapewne kiedy myślisz o ochronie majątku, do głowy przychodzi Ci spółka kapitałowa, bo wiele się o tym ostatnio mówi. Zbadajmy wspólnie i ten temat…

Czy spółka ochroni Twój majątek?

W sytuacji kiedy już prowadzimy biznes w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, warto rozważyć możliwość jego kontynuacji w formie spółki kapitałowej. Ochrona majątku w tym przypadku polega na tym, że działania windykacyjne skierowane są przeciwko spółce, jako podmiotowi posiadającemu odrębną osobowość prawną.

Wśród przedsiębiorców największym powodzeniem cieszy się spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Niestety powszechna jest również opinia, że daje ona pełną ochronę przed ewentualną odpowiedzialnością osobistą, co nie jest prawdą. Jedynie złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości na okoliczność problemów finansowych może uchronić przed utratą majątku osobistego.

Niestety przedsiębiorcy i przedstawiciele spółek często nie dotrzymują terminu złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, dlatego dokładnie wyjaśnijmy, jakie warunki należy spełnić, by prawo chroniło przedsiębiorcę.

Złożenie wniosku jest możliwe i konieczne, gdy spółka:

• popadła w stan niewypłacalności (gdy nie jest w stanie regulować swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Chodzi o sytuację, gdy brak środków w spółce uniemożliwia zapłatę rachunków, faktur i tym podobnych zobowiązań przez okres przekraczający 3 miesiące lub kiedy te zobowiązania przewyższają wartość majątku spółki, a taki stan trwa ponad 24 miesiące);
• posiada majątek na prowadzenie postępowania upadłościowego (czyli na częściową spłatę wierzycieli i zapłatę kosztów postępowania);

Wniosek powinien być złożony w ciągu 30 dni od dnia wystąpienia stanu niewypłacalności spółki.

Kodeks spółek handlowych umożliwia wybór pomiędzy spółkami osobowymi oraz kapitałowymi. Wybór określonego typu spółki powinien być uzależniony od charakteru działalności. Jeśli wiąże się ona z odpowiedzialnością majątkową, wówczas warto zastanowić się nad spółkami kapitałowymi. Ale gdy prowadzona działalność nie przybrała dużych rozmiarów i nie pociąga za sobą ryzyka, spółka osobowa może być dobrym rozwiązaniem.

Dlaczego nie opisuję tu każdej spółki z osobna? Bo skupiamy się na ochronie majątku, a nie na kwestii formy prowadzenia działalności gospodarczej. Poza tym o roli spółek w ochronie majątku opowiem szerzej w jednym z następnych artykułów.

Warto też pamiętać, że duże znaczenie ma…

Ostatnia wola przedsiębiorcy

I nie mówimy tu o tej wyrażonej na wypadek kontroli skarbowej :)

Na koniec zostawiłam temat testamentu, który niewielu kojarzy się z ograniczeniem ryzyka wynikającego z prowadzonej działalności. Nic bardzo mylnego. Zdecydowana większość przedsiębiorców pracuje po to, aby zabezpieczyć przyszłość swojej rodziny. Właśnie na przyszłość należy sporządzić testament.

Daje on możliwość rozporządzenia własnym majątkiem na wypadek śmierci. Wskazanie za życia komu, w jakiej części i na jakich zasadach przypadnie majątek spadkodawcy po jego śmierci jest niezwykle ważne. Nie bez znaczenia pozostaje wybór osoby, która będzie kontynuowała naszą działalność.

Co się stanie, jeżeli przedsiębiorca nie pozostawi testamentu? Skupmy się na 2 możliwościach. Pierwsza jest taka, że rodzina jest w stanie wzajemnie się porozumieć i ustalić, w jaki sposób firma ma dalej działać i kto ma nią kierować. Drugiej nie życzymy nikomu – zamiast porozumienia następują kłótnie, problemy i chaos decyzyjny. A to powoduje, że szanse na szybki upadek firmy stają się bardzo duże.

Pozostawienie testamentu i wskazanie, kto ma zastąpić szefa firmy, naprawdę upraszcza sprawę.

Jak zatem chronić swój majątek?

Po lekturze artykułu wiesz:

• jak możesz chronić swój majątek w zależności od stadium rozwoju prowadzonej działalności gospodarczej;
• że masz do dyspozycji odpowiednie narzędzia prawne, tylko trzeba je mądrze wykorzystać;
• że przeniesienie całego majątku na rodzinę nie jest dobrym rozwiązaniem (chyba że chcesz mieć jeszcze większe kłopoty).

To, co chcę Ci, Coraz Lepszy Przedsiębiorco, przekazać, to wiedza, że istnieją różne możliwości dywersyfikacji ryzyka i ochrony tego, na co ciężko pracujesz, czasem całymi dniami (choć ze szkoleń Coraz Lepszej Firmy wiesz już, że to droga donikąd).

Jeżeli chcesz przeprowadzić takie działania rozsądnie, skonsultuj się z prawnikiem, nie podejmuj żadnych pochopnych decyzji, a przede wszystkim bądź szczery sam ze sobą i z osobami, z którymi chcesz przeprowadzić proces dywersyfikacji ryzyka.

W następnych artykułach będę bardziej szczegółowo przedstawiać Ci moje pomysły na ochronę majątku i dywersyfikację ryzyka, pokażę wady i zalety każdego z rozwiązań, abyś miał pełną świadomość, czy to konkretne jest odpowiednie właśnie dla Ciebie.

POBIERZ BEZPŁATNY (0 zł) PORADNIK

„Przebudzenie Przedsiębiorcy”

7 ważnych lekcji dla każdego właściciela (małej) firmy

• Jak zmienić ciągłe "gaszenie pożarów" w firmie w stabilny wzrost,
• 3 proste (i skuteczne) narzędzia, które sprawią, że Twoi pracownicy zawsze będą wiedzieli co i jak mają zrobić,
• 5 kluczowych elementów strategii biznesowej, bez których nie osiągniesz wysokich zysków.

POBIERZ PORADNIK
Pobierając materiały, wyrażam zgodę na otrzymywanie newslettera i informacji handlowych od Coraz Lepszej Firmy.
Mogę cofnąć zgodę w każdej chwili. Dane będą przetwarzane do czasu cofnięcia zgody.

Katarzyna Zalewska

Radca prawny, zajmuje się pomocą prawną skierowaną do przedsiębiorców, m.in. z branży medycznej. Z klientami stara się wypracować rozwiązania najlepsze dla prowadzonego przez nich biznesu.