Przedsiębiorca = superman? Sprawdź cechy osoby przedsiębiorczej

Cechy osoby przedsiębiorczej to coś, co odróżnia właścicieli firm od… całej reszty świata. Osoba przedsiębiorcza to bowiem ta, która jest gotowa „przedsięwziąć”, czyli zdecydować się na wykonanie czegoś. Czujecie, jaka moc jest w tym słowie? Jest w nim: odwaga, przebojowość, upór, gotowość do podjęcia ryzyka, ale też poczucie misji, optymizm i radość tworzenia. To wszystko cechy przedsiębiorcy, który bierze sprawy w swoje ręce i zmienia świat na lepsze, dostarczając innym innowacji, ułatwień i rozwiązań.

Kim jest człowiek przedsiębiorczy?

Człowiek przedsiębiorczy posiada zestaw cech i kompetencji, pozwalających podejmować różne działania przedsiębiorcze i realizować je z powodzeniem. Taka osoba potrafi zauważać zagrożenia, wykorzystywać szanse, dostosowywać się do nowych okoliczności. Umiejętnie zarządza finansami, ryzykiem i ludźmi, by móc prowadzić działalność gospodarczą.

Osoby przedsiębiorcze są w stanie podejmować najlepsze w danej chwili strategiczne decyzje i nie boją się idącej za tym odpowiedzialności. Dążą do wyznaczonych celów i śmiało biorą sprawy w swoje ręce. Od zwykłych śmiertelników odróżnia ich proaktywne podejście do rzeczywistości, wyrażające się w pragnieniu, by ją zmienić. I to na lepsze!

Człowiek przedsiębiorczy:

• DZIAŁA, a nie tylko konsumuje;
• TWORZY, a nie tylko korzysta;
• WPROWADZA W ŻYCIE, a nie tylko marzy;
• ZMIENIA, a nie tylko kontempluje rzeczywistość;
• NIE PODDAJE SIĘ, nawet jeśli napotyka trudności.

Czy widzisz w tym opisie siebie, drogi Czytelniku? Prowadząc firmę, zwłaszcza w polskich warunkach, z pewnością dobrze rozumiesz, co to znaczy być przedsiębiorczym! Ale czy zastanawiałeś się kiedyś nad tym, jakie są kluczowe cechy przedsiębiorcy? I które z nich Ty sam posiadasz?

Cechy przedsiębiorcy

Osoba przedsiębiorcza łączy w sobie wiele cech i umiejętności, wśród których najczęściej wymieniane są:

• podejmowanie inicjatywy;
• kreatywność, innowacyjność, pomysłowość;
• odwaga i dynamika w działaniu;
• optymizm i nastawienie na sukces;
• zdolność wyznaczania i realizowania celów;
• gotowość do podejmowania ryzyka;
• zdolność do podejmowania decyzji w niepewnych warunkach;
• poczucie misji i motywacja wewnętrzna;
• poczucie autonomii, niezależność;
• poczucie własnej wartości;
• odporność na stres i sytuacje problemowe;
• umiejętność zarządzania czasem, zasobami finansami i ludzkimi;
• analityczny umysł i umiejętność wnioskowania;
• wewnętrzna siła pozwalająca podnieść się po porażce.

Jaki obraz przedsiębiorcy wyłania się z tego zestawienia? Jawi się on jako ktoś zupełnie wyjątkowy, wykraczający ponad przeciętność. W tym wszystkim ważne są zarówno kompetencje przedsiębiorcze, jak i osobowość oraz cechy charakteru. Człowieka przedsiębiorczego poznasz po tym, że się nie poddaje i ciągle szuka nowych rozwiązań.

Ale jaka jest relacja między tym, co wynika z osobowości czy charakteru, a kompetencjami? Innymi słowy, czy trzeba się z tym urodzić, czy przedsiębiorczości można się nauczyć?

Postawa przedsiębiorcza i ​czynniki psychologiczne

Postawa przedsiębiorcza, na którą składają się pewne właściwości psychologiczne człowieka przedsiębiorcy, była badana przez wielu psychologów (Gardner, 1989). Próbowano odkryć profil osobowości, który odróżnia przedsiębiorcę od innych zawodów. I się nie udało.

Okazało się bowiem, że to, co określa przymiotnik „przedsiębiorczy”, wymaga tak wielu różnorodnych działań i zachowań, że trudno je zamknąć w zbiorze cech osobowości. Co więcej, badania pokazały, że cechy osobowości człowieka przedsiębiorczego nie mają kluczowego wpływu na wyniki działań przedsiębiorczych.

Działania przedsiębiorcze a cechy osobowości człowieka przedsiębiorczego

Spróbowano więc ustalić, co sprawia, że działania przedsiębiorcze prowadzą do sukcesu lub porażki. Okazało się, że to, co uważamy za wrodzone czy też za ogólne cechy przedsiębiorcy, nie jest najważniejsze. Nie to predestynuje człowieka do założenia i prowadzenia działalności gospodarczej. Ważniejsze są właściwości, które zmieniają się w czasie i które – dobra wiadomość – można modyfikować i rozwijać, np. poprzez szkolenia dla przedsiębiorców.

Jeśli chodzi o cechy osobowości człowieka przedsiębiorczego (np. przekonanie o własnej skuteczności, motywację, proaktywność, skłonność do ryzyka, tolerancję na stres) i ich wpływ na wyniki działań przedsiębiorczych, to badania wykazały, że korelacja jest słaba, ale dodatnia. Podobnie jest, jeśli chodzi o cechy charakteru przedsiębiorcy (Frese, Gielnik 2014). To znaczy: im wyższy poziom danej cechy, tym wyższe wyniki (z wyjątkiem neurotyczności, gdzie – jak łatwo zgadnąć – korelacja jest ujemna).

Znacznie większy na wyniki w działaniach przedsiębiorczych mają:

• planowanie strategiczne, czyli umiejętność projektowania działań;
• planowanie biznesowe, czyli zdolność kalkulowania;
• orientacja na przedsiębiorczość, czyli gotowość do podejmowania inicjatyw;
• nastawienie na innowacyjność, czyli otwartość na poszukiwanie nowych rozwiązań.

Są to niewątpliwie bardzo pożądane cechy przedsiębiorcy. I tu przechodzimy do kluczowego wyróżnika i odpowiedzi na pytanie, kto to jest człowiek przedsiębiorczy. Jakie są zachowania przedsiębiorcze człowieka? Odpowiedzi znajdziesz poniżej!

Być przedsiębiorczym – strategiczny mindset

Według Stillmana ludzi sukcesu, w tym: przedsiębiorców, odróżnia od wszystkich innych specyficzny rodzaj mentalności (Stillman, 2020). Chodzi o umiejętność przeprowadzania tzw. metaanalizy (mówiąc bardziej „po ludzku”, chodzi o to, by umieć spojrzeć z lotu ptaka na to, co samemu się myśli, i wykrywać ewentualne błędy czy zniekształcenia) oraz zdolność do znajdowania coraz bardziej efektywnych strategii. Człowiek wyróżniający się takim umysłem jest po prostu wyczulony na to, by nieustannie szukać lepszych rozwiązań. Właśnie na tym polega strategiczny mindset przedsiębiorcy.

A jeśli czujesz, że tego nie masz? Jeśli właśnie teraz zadajesz sobie pytania: czy jestem człowiekiem przedsiębiorczym, czy jestem osobą przedsiębiorczą? Przede wszystkim – nie martw się. Dobra wiadomość jest taka, że strategiczny mindset przedsiębiorcy to umiejętność, której można się nauczyć.

A więc, jak być przedsiębiorczym? Zdolność do formułowania refleksji można wyćwiczyć, nieustannie zadając sobie pytania, np.:

• Jak mogę to zrobić lepiej?
• Co mogę zrobić, żeby sobie pomóc?
• Czy mogę zrobić to łatwiej?
• Czy mogę zrobić to szybciej?
• Czy mogę to zrobić przy mniejszym wydatku energii?
• Czy mogę to zrobić tańszym sposobem?
• Czy mogę znaleźć lepsze rozwiązanie technologiczne?
• Co najbardziej przeszkadza mi w osiągnięciu celu?

Zauważ, że tak naprawdę w każdym z tych pytań chodzi o to, jak możesz coś zrobić lepiej, wydajniej, skuteczniej. I dlatego ważne, aby wykształcić w sobie taki stan umysłu, zgodnie z którym, żeby zwiększać biegłość, konieczny jest stały postęp. Postęp, a nie perfekcja.

Lista takich metapytań może być dużo dłuższa i zależna od przedsięwzięcia, którego się podejmujesz. Przy okazji pamiętaj, że na takiej metarefleksji jest oparta analiza SWOT, która daje Ci głęboki wgląd w projekt, ale też wykonując ją, możesz sam uczyć się tego refleksyjnego podejścia do biznesu i metaanalizy. A to bardzo ważne umiejętności osoby przedsiębiorczej!

Osoba przedsiębiorcza – przykład skupienia „na tym najważniejszym”

Gdybym Cię poprosiła o opisanie człowieka przedsiębiorczego, to prawdopodobnie powiedziałbyś, że jest to osoba szalenie zajęta i wręcz przeciążona pracą. Postawy przedsiębiorcze mają to do siebie, że pożerają czas niczym smok. Przedsiębiorca ciągle ma coś do zrobienia i gdyby doba miała więcej godzin, to te dodatkowe zostałyby również spożytkowane na pracę. Po prostu, tyle jest do zrobienia!

Czy jednak to dążenie, by robić jak najwięcej i najlepiej wszystko samemu, to cechy dobrego przedsiębiorcy? Niekoniecznie, żeby nie powiedzieć, że – przeciwnie! – są to negatywne cechy przedsiębiorcy, które oddalają go od sukcesu. Co w takim razie jest potrzebne?

Skupienie!

Skupienie to umiejętność wyboru jednego obszaru pracy spośród wielu wielu innych, konkurujących o czas i uwagę przedsiębiorcy.

Według Treya Taylora jest ono absolutnie niezbędne zwłaszcza na kierowniczych stanowiskach, a najlepsi dyrektorzy generalni to ci, którzy potrafią skupić się na maksymalnie trzech najważniejszych obszarach. Oznacza to zarazem, że konieczne jest absolutne wyeliminowanie wszelkich rozpraszaczy (Taylor, 2020). W praktyce sprowadza się to do ustalenia priorytetów i konsekwentnego realizowania ich, czego uczymy m.in. na warsztatach FOCUS przeznaczonych dla przedsiębiorców będących w naszym Programie Rozwoju.

Te trzy najważniejsze dla CEO obszary to:

• ludzie,
• kultura,
• liczby.

Zdaniem Taylora każdego dnia każde zadanie CEO powinno prowadzić do ulepszania jednego z tych obszarow. Wszystko zaś, co odwraca uwagę od ww. trójcy, dyrektor powinien oddelegować komuś innemu (Taylor, 2020).

Weź to pod uwagę, nawet jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą i sam jesteś sobie sterem, żeglarzem, okrętem. Robienie wszystkiego samemu jest pewnym etapem w rozwoju biznesu, z którego jednak prowadzi ścieżka na bardziej zaawansowany poziom. Póki jednak nie masz ludzi i nie masz kim zarządzać, dobrze zarządzaj sobą, sformułuj misję firmy i znaj swoje liczby (np. marżę, zwrot wydatków za reklamę, skuteczność sprzedażową). I nie rozpraszaj się na to, co naprawdę nie rozwija firmy i nie przynosi zysków.

Zachowania przedsiębiorcze

Człowiek przedsiębiorczy i jego cechy, myślenie i działanie przedsiębiorcze – co jeszcze je wyróżnia? Beverly E. Jones, autor książki Think Like an Entrepreneur, Act like a CEO, wskazuje na sześć zachowań i działań, którym powinien oddawać się człowiek – istota przedsiębiorcza. Najważniejszą podpowiedzią jest…

Myśl jak przedsiębiorca, gdziekolwiek jesteś!

Co się pod tym kryje? Autor przekonuje, że nawet jeśli jeszcze nie myślisz o założeniu biznesu, to warto, abyś już zachowywał się tak, jak człowiek przedsiębiorczy. Składa się na to:

• gotowość do wykorzystywania szans,
• wprowadzanie innowacji,
• bycie otwartym na nowe rozwiązania.

Czasem wydaje nam się, że jest to pewnego rodzaju dar, z którym trzeba się urodzić. Ale to nieprawda. To po prostu kolejna umiejętność, której można się nauczyć i którą można rozwijać.

Osoba przedsiębiorcza – działania obowiązkowe

A zatem, kto to jest człowiek przedsiębiorczy i jakie rady ma dla niego Jones?

1. Poznaj swój cel!

Jako przedsiębiorca powinieneś być nastawiony na realizowanie celów. Ale aby je osiągać, musisz najpierw sformułować, co jest Twoim celem, a także: jakie masz cele długoterminowe i krótkoterminowe. Bez uświadomienia sobie celu nie da się go osiągnąć. To tak, jak iść na wycieczkę, gdzie oczy poniosą. „Gdzieś” dotrzesz, lecz czy to miał być Twój cel? Gdy formułujesz cele, pamiętaj, aby były spójne ze strategią i misją firmy, bo wówczas Twoje różne działania będą się wzajemnie wspierać.

2. Skup się na kliencie

Bycie przedsiębiorcą nie oznacza ani tego, że masz całkowitą wolność, ani tego, że nie masz nad sobą szefa. Bo Twoim szefem jest… Twój klient! I wszystko, co robisz, musi być nakierowane na niego.

Jeśli chcesz skutecznie sprzedawać czy to produkty, czy usługi, musisz zidentyfikować potrzeby swoich klientów i odpowiedzieć na ich oczekiwania. Pytanie kontrolne: co zrobiłeś w ostatnim miesiącu, by ułatwić życie swoim klientom lub lepiej odpowiedzieć na ich potrzeby?

3. Zrozum podstawy biznesu

Powinieneś być świadomy zasad i celów funkcjonowania działów takich jak marketing, sprzedaż, HR, PR, i to nawet wtedy, gdy nie masz ich w swojej firmie. Bo to wcale nie znaczy, że wówczas nie masz zadań związanych z tymi działami. Najprawdopodobniej masz ich nawet za dużo, więc tym bardziej musisz rozumieć, jak to działa i co Ci to daje, choćby po to, by umieć ustalić priorytety i wiedzieć, z czego zrezygnować.

4. Praktykuj porażki

Prowadzenie firmy to nie bułka z masłem i prędzej czy później pojawią się jakieś przeszkody. Nadejdzie też taki moment, w którym poniesiesz porażkę. Gdy prowadzimy działalność, jest to po prostu nieuniknione i… normalne. Właściwie porażka powinna być wkalkulowana w prowadzenie biznesu.

Ważne jest natomiast to, abyś z każdej takiej porażki w biznesie wyciągał wnioski i uczył się, jakich błędów nie popełnić w przyszłości. Za każdym potknięciem powinna pójść analiza i usuwanie przyczyn niepowodzenia, a nie zaleczanie jej objawów. Chyba że wolisz zmagać się z tym samym problemem kolejny raz, i kolejny… Pamiętaj też, że porażki mają służyć rozwojowi, a nie ograniczać podejmowanie ryzyka czy wprowadzanie innowacji.

5. Pozytywne nastawienie to Twój wybór

Badania przekonują, że optymistycznego podejścia do życia można się nauczyć. Zwracaj uwagę na słowa, których używasz. Czy w Twoich myślach jest dużo narzekania? Czy oceniasz ludzi i zdarzenia negatywnie?

Zauważ to i staraj się mówić, myśleć, używając słów jeśli nie bardziej pozytywnych, to przynajmniej neutralnych. Zwróć uwagę, że dobierając określone słowa, interpretujesz rzeczywistość. A interpretacja nie równa się prawdzie! Staraj się ograniczyć negatywne myśli czy wypowiedzi, bo one obniżają Twoje samopoczucie i osłabiają wolę do działania.

6. Buduj swoją markę

Budowanie marki (tzw. branding) to coś więcej niż księga znaków i estetyczny logotyp. Pracując nad rozwijaniem swojej marki i tworzeniem wizerunku, pamiętaj i mów o wartościach, które wyznajesz, i jakości, jakiej oczekujesz. Nie bój się tego, ani nie wstydź. To ważne, to Cię nie tylko wyróżni, ale też zapewni autentyczność, która jest niezwykle pożądana w budowaniu skutecznego biznesu. Autentyczność sprawia, że ludzie ufają, czują się bezpiecznie i wierzą w Twoje idee.

Przedsiębiorca – brzmi dumnie!

Życie przedsiębiorcy nie jest usłane różami. I pomimo całej Twojej wyjątkowości momenty zwątpienia, zniechęcenia, zmęczenia będą się pojawiały. To zupełnie naturalne. Masz do nich prawo. Czasem nawet przedsiębiorca, podobnie jak „normalny człowiek”, ma ochotę wszystko rzucić i wyjechać w Bieszczady.

A jednak niezależnie od tego, co się dzieje, to właśnie przedsiębiorca ma w sobie tę szczególną moc, by podnieść się i zacząć od początku. Nawet z całkiem innym biznesem.

Kevin D. Johnson w książce The Entrepreneur Mind: 100 Essential Beliefs, Characteristics, and Habits of Elite Entrepreneurs przekonuje, że przedsiębiorcy, bez względu na to, jak wiele kosztuje ich prowadzenie firmy (a mam tu na myśli nie tylko finanse, lecz także koszty emocjonalne czy rodzinne), kochają swoje życie i często nie wyobrażają sobie pracy u kogoś innego. Niekoniecznie dlatego, że zarabiają pieniądze, ale dlatego, że kochają ekscytację, jakiej doznają w grze zwanej przedsiębiorczością (Johnson, 2013).

A my w Coraz Lepszej Firmie wierzymy, że jeśli świat wokół nas ma stać się lepszy, to dokona się to wyłącznie dzięki przedsiębiorcom, którzy biorą sprawy w swoje ręce. Powinni być szanowani i doceniani, bo nie wahają się ryzykować, działać, brać na siebie odpowiedzialności. Uważamy, że polscy przedsiębiorcy realnie zmieniają świat na lepsze, a naszą misją jest wspierać ich w tym z całych sił.

I dlatego przygotowaliśmy dla Ciebie prezent, który pomoże Ci zadbać o siebie tak, abyś mógł zacząć pracować nad swoją firmą, a nie w firmie. Żebyś miał biznes, który działa z sukcesem, i jednocześnie nie musiał rezygnować z tej ważnej części swojego życia, która biznesem nie jest.

To nic nie kosztuje. Nie masz też nic do stracenia. Pobierz darmowy (0 zł) poradnik teraz, bo lepszego momentu nie będzie!

POBIERZ BEZPŁATNY (0 zł) PORADNIK

„Przebudzenie Przedsiębiorcy”

7 ważnych lekcji dla każdego właściciela (małej) firmy

• Jak zmienić ciągłe "gaszenie pożarów" w firmie w stabilny wzrost,
• 3 proste (i skuteczne) narzędzia, które sprawią, że Twoi pracownicy zawsze będą wiedzieli co i jak mają zrobić,
• 5 kluczowych elementów strategii biznesowej, bez których nie osiągniesz wysokich zysków.

POBIERZ PORADNIK
Pobierając materiały, wyrażam zgodę na otrzymywanie newslettera i informacji handlowych od Coraz Lepszej Firmy.
Mogę cofnąć zgodę w każdej chwili. Dane będą przetwarzane do czasu cofnięcia zgody.

^{Polecana literatura:
R. A. Baron, (2007). Entrepreneurship: a process perspective. See Baum et al. 2007, s. 19–39
M. Frese, M.M. Gielnik, (2014). The psychology of entrepreneurship. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 1(1), s. 413–438
W. B. Gartner (1989). „Who is an entrepreneur?” is the wrong question. Entrepreneurship Theory and Practice. 13(4), 47–68
K.D. Johnson, (2013). The Entrepreneur Mind: 100 Essential Beliefs, Characteristics, and Habits of Elite Entrepreneurs. Atlanta: Johnson Media Inc.
M. Łaguna, E. Purc, (2020). Psychologia przedsiębiorczości. W: B. Rożnowski, P. Fortuna (red.). Psychologia biznesu. Warszawa: PWN.
A. Rauch, M. Frese, (2007). Let’s put the person back to entrepreneurship research: A meta-analysis on the relationship between business owners’ personality traits, business creation, and success. European Journal of Work and Organizational Psychology, 16(4), 353–385
J. Stillman, (2020, August 11). This Mindset Matters as Much as Intelligence and Grit for Success. Inc. https://www.inc.com/jessica-stillman/this-mindset-matters-as-much-as-intelligence-grit-for-success.html (01.03.2022)
T. Taylor, (2020). A CEO Only Does Three Things: Finding Your Focus in the C-Suite. A Board of Advisors Book.}

Ewa Rot-Buga

Prowadzi własny biznes, ale – jak mówi – jej serce jest w Coraz Lepszej Firmie. Tworzy teksty, które inspirują do zmiany i rozwijania siebie. Ukończyła filologię polską i kulturoznawstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Jako doktor nauk humanistycznych czytuje rękopisy, starodruki i naprawdę dobre książki. Prywatnie pasjonatka podróży i jeździectwa – łączy te dwie pasje, realizując marzenia o wyprawach konnych po najdzikszych zakątkach świata.